آیا با تفاوت بین طرح زوج و فرد و طرح آلودگی هوا (LEZ) در تهران آشنا هستید؟ در دهه 80 خورشیدی، مقامات شهری تهران برای مدیریت ترافیک و کاهش آلودگی هوا اقداماتی انجام دادند. یکی از اصلی‌ترین این اقدامات، طرح زوج و فرد بود. در این طرح، وسایل نقلیه با پلاک فرد روزهای فرد و وسایل نقلیه با پلاک زوج روزهای زوج می‌توانستند وارد محدوده طرح شوند. در نتیجه نحوه ورود به طرح آلودگی هوا برای همه مشخص بود.
اما پس از مدتی و به دلیل نیاز به تغییرات، مسئولان شهرداری تصمیم گرفتند که طرح را با اصلاحاتی جایگزین کنند. از سال 1398، طرح زوج و فرد جای خود را به طرح آلودگی هوا (LEZ) داده است. در این طرح جدید، تقسیم بر اساس زوج یا فرد بودن پلاک معیار مهمی نیست. برای درک این معیار و بررسی نکات دیگر با کارشناسان تصفیه دود پاک زیست (شادتکس) همراه باشید.
پیشنهاد مطالعه: بهترین فیلتر تصفیه دود
منظور از طرح آلودگی هوا چیست؟
برنامه کنترل آلودگی هوا، همانند برنامه قبلی «زوج و فرد»، سعی دارد در مناطق پرتردد شهری، محدودیت‌هایی برای تردد خودروها در نظر بگیرد. با این تفاوت که در این برنامه، محدودیت‌ها بر اساس ساعت تردد خودروها و نه شماره پلاک آنها اعمال می‌شود. به عبارت دیگر، خودروها نمی‌توانند در ساعات مشخص شده در مناطق مخصوصی از شهر تردد کنند.
منطقه مشمول طرح کنترل آلودگی هوا همانند برنامه قبلی «زوج و فرد» است و شامل مسیرهای زیر می‌شود:
| در سمت شمال | از چمران تا همت، و از زین‌الدین تا امام علی |
| در سمت شرق | از زین‌الدین تا امام علی، و از امام علی تا بعثت |
| در سمت جنوب | از امام علی تا بعثت، و از بعثت تا نواب |
| در سمت غرب | از بعثت تا نواب، و از چمران تا همت |
برنامه کنترل آلودگی هوا برای تردد به مناطق مذکور، محدودیت‌هایی اعمال می‌کند. ساعت ممنوعیت تردد به این مناطق هم به شرح زیر است:
- در روزهای شنبه تا چهارشنبه، برنامه از ساعت 6:30 صبح تا 18 عصر اعمال می‌شود.
- در روز پنجشنبه، برنامه از ساعت 6:30 صبح تا 13 ظهر اعمال می‌شود.
نکته: در روزهای تعطیل، برنامه کنترل آلودگی هوا اجرا نمی‌شود.
شرایط تردد در طرح آلودگی هوا | نحوه ورود به طرح آلودگی هوا
نحوه ورود به طرح آلودگی هوا به شرایط مختلفی بستگی دارد. در واقع برای عبور از مناطقی که در طرح محدودیت‌های ترافیکی شامل می‌شوند، شرایط خاصی وجود دارد. در این طرح (همانند طرح زوج و فرد)، خودروهای دارای پلاک تهران با ثبت‌نام در طرح می‌توانند بدون دریافت جریمه، برای مدت 20 روز و خودروهای دارای پلاک شهرستان نیز بدون جریمه، برای مدت 15 روز در منطقه محدودیت تردد کنند.
به یاد داشته باشید که در صورت عدم ثبت‌نام، ورود به منطقه محدوده با جریمه همراه خواهد بود.
ساکنان محدوده‌های اعلام شده از تسهیلاتی برخوردار هستند. افرادی که در این مناطق سکونت دارند، در صورت عبور از منطقه در ساعات غیرمجاز، می‌توانند از تخفیف 50 درصدی برای پرداخت جریمه بهره‌مند شوند. همچنین، ساکنان این مناطق می‌توانند تا قبل از ساعت 9 شب یک خروج رایگان از منطقه دریافت کنند و پس از ساعت 16 نیز یک ورود رایگان به منطقه خواهند داشت.
پیشنهاد مطالعه: ضرورت خرید دستگاه تصفیه دود هوا
شرایط خرید طرح آلودگی هوا
در صورت استفاده کامل از سهمیه ورود رایگان به طرح آلودگی هوا، برای ورود به محوطه طرح بایستی هزینه و عوارض مربوطه را پرداخت نمایید. با خرید طرح دیگر، جریمه‌ای اعمال نمی‌شود. هزینه خرید طرح آلودگی هوا برابر با 50% مبلغ عوارض ورود به محدوده طرح است و این مبلغ بر اساس عوامل مختلفی مانند معاینه فنی و ساعت ورود متفاوت خواهد بود.
برای خرید طرح آلودگی هوا، باید به سایت تهران من مراجعه کنید. فهرست قیمت‌ها برای تردد در محدوده طرح به شرح زیر است:
- ورود خودروی دارای معاینه فنی برتر پس از ساعت 10 و خروج آن قبل از ساعت 16، به ازای هر روز تردد معادل 160.965 ریال هزینه خواهد داشت.
- نحوه ورود به طرح آلودگی هوا با خودرو دارای معاینه فنی برتر پیش از ساعت 10 و خروج آن قبل از ساعت 16، به ازای هر روز باید مبلغ 229.950 ریال پرداخت شود.
- ورود خودروی دارای معاینه فنی برتر قبل از ساعت 10 و خروج آن بعد از ساعت 16، به ازای هر روز تردد در محدوده طرح، 344.925 ریال هزینه دارد.
- ورود خودروی دارای معاینه فنی برتر بعد از ساعت 10 و خروج آن بعد از ساعت 16، به ازای هر روز مبلغ 229.950 ریال باید پرداخت شود.
- ورود خودرویی دارای معاینه فنی برتر پیش از ساعت 10 و خروج آن از محدوده طرح، به ازای هر روز بایستی 229.950 ریال پرداخت شود.
- در صورتی که خودرویی دارای معاینه فنی برتر وارد محدوده طرح شده و قبل از ساعت 16 آن را ترک کند، مبلغ 160.965 ریال بایستی پرداخت شود.
- ورود خودرویی دارای معاینه فنی برتر بعد از ساعت 16 و تردد در محدوده طرح، به ازای هر روز بایستی 329.500 ریال پرداخت شود.
پیشنهاد مطالعه: چگونه دود را تصفیه کنیم؟
استثنائات یا امتیازهای ویژه برای نحوه ورود به طرح آلودگی هوا
علاوه بر افرادی که در محل سکونت خود در محدوده طرح قرار دارند، خبرنگار‌ها، روزنامه‌نگار‌ها و عکاس‌ها هم شامل معافیت هستند. در ضمن، جانبازهای ۲۵ درصد و بالاتر هم جزو استثنائات طرح محسوب می‌شوند. جانبازانی که دارای تعداد ضایعات بدنی بالای ۲۵ درصد هستند، مشمول استثنائات ویژه هستند. آنها می‌توانند از مزایایی مانند جابه‌جایی آسان‌تر در شهر و استفاده از امکانات عمومی مناسب برخوردار شوند.
ضمنا بیمار‌ان مبتلا به وضعیت خاص و معلولان هم امتیازهای ویژه دارند. افراد مبتلا به بیماری‌های خاص و معلولانی که نیاز به دسترسی سریع و آسان برای درمان و مراقبت دارند، از محدودیت‌های ترافیکی معاف می‌شوند. آنها می‌توانند بدون محدودیت در نحوه ورود به طرح آلودگی هوا در محل‌های مورد نیاز خود حرکت کرده و از تسهیلات و خدمات بهتری بهره‌مند شوند.
پیشنهاد مطالعه: آلودگی هوا در ایران (دلایل + نحوه مدیریت)
کلام آخر
با توجه به بررسی کارشناسان تصفیه دود پاک زیست (شادتکس) وجود این شرح بر کنترل آلودگی هوا تأثیر خوبی دارد. همچنین استثنائات و امتیازات ویژه برای افراد مذکور برای تسهیل در حرکت و بهبود کیفیت زندگی آنها از جانب مقامات و ارگان‌های مسئول اعمال می‌شوند.
سوالات متداول
- شرایط ورود و خروج به محدوده طرح کنترل آلودگی هوا چیست؟
در سال 1403 نرخ پایه عوارض به مقدار 75 هزار تومان تعیین شده است. با ارائه این تعرفه و رزرو تردد روزانه در طرح ترافیک می‌توانید از این طرح استفاده کنید.
- جریمه طرح آلودگی هوا چقدر است؟
اگر بدون خرید عوارض ذکر شده، وارد محدود طرح ترافیک شده باشید باید مبلغ 168 هزار تومان را به عنوان جریمه ورود به طرح ترافیک ارائه کنید.
- محدوده طرح آلودگی هوا کجاست؟
مرزهای محدوده شمال تهران، مرزهای محدوده شرق تهران، مرزهای محدوده جنوب تهران و مرزهای محدوده غرب تهران در این طرح هستند.