آلودگی هوا به یکی از مسائل مهم و حیاتی برای مدران باردار در جوامع امروزی تبدیل شده است، زیرا تأثیرات آن بر سلامت انسان‌ها و محیط زیست بسیار قابل توجه است. به همین خاطر بررسی تاثیر آلودگی هوا بر بارداری اهمیت بسیاری دارد، زیرا این عوامل می‌توانند به صورت مستقیم یا غیرمستقیم بر سلامت جنین و نوزاد تأثیر بگذارند. از طرفی، آلاینده‌های هوا ممکن است به عنوان یک عامل تحریک کننده مواردی نظیر زایمان زودرس و مرگ جنین در رحم عمل کنند. بنابراین، بررسی این موضوع اهمیت بالقوه‌ای دارد تا به پیدا کردن راهکارهای مناسب و حفظ سلامت بارداران و نوزادان کمک شود.
تاثیر آلودگی هوا بر بارداری چگونه است؟
بر اساس مطالعات انجام شده در چین، مشخص شده است که افزایش آلودگی هوا می‌تواند باعث افزایش سقط جنین در مادران باردار شود. تأثیرات آلودگی هوا بر مادران باردار و زمانی که آن‌ها در معرض آلودگی هوای شدید قرار دارند، می‌تواند منجر به زایمان زودرس شود. عوامل مختلف مانند بیماری‌های مادر، عفونت‌ها، سابقه زایمان زودرس و حتی سن مادر هم می‌توانند به بروز زایمان‌های زودرس کمک کنند. اما، آلودگی هوا هم می‌تواند به طور غیرمستقیم در بروز زایمان زودرس نقش داشته باشد و باید توجه ویژه‌ای به این مسئله اهمیت داد.
احتمال بروز آسیب به جنین در سه ماه اول بارداری به علت آلودگی هوا بالا است. این دوره، زمان تشکیل اندام‌های حیاتی جنین است و هرچقدر آلودگی هوا بیشتر باشد، مشکلات بیشتری برای جنین ایجاد می‌شود. آلودگی هوا می‌تواند رشد اندام‌های جنین را در ماه‌های بعدی کاهش دهد، چرا که مواد مضر از هوا به ریه‌ها و سپس به خون مادر و از آنجا وارد خون جنین می‌شود. بنابراین برای کاهش این اثرات و کنترل تأثیر آلودگی هوا بر کودکان، باید از بودن در معرض آلودگی هوا خودداری شود و مواد غذایی سالم مانند سبزی‌ها، ماهی و مغزها مصرف شود تا رادیکال‌های آزاد کاهش یابند.
آلودگی هوا و نگرانی‌های سلامتی در مادران باردار
تاثیر آلودگی هوا بر بارداری فقط به نارس بودن جنین و زایمان زودرس مربوط نیست. مواجهه با آلودگی هوا در دوران بارداری باعث افزایش خطر ابتلا به عوارض مختلفی می‌شود که مربوط به والدین و نوزادان است. یک مطالعه نشان داد که مواجهه با معرض آلودگی هوا در سه ماهه اول بارداری می‌تواند خطر ابتلا به پره اکلامپسی و فشار خون بالا را افزایش دهد و هم به خود مادر و هم به نوزاد او آسیب برساند.
در یک مطالعه دیگر نشان داده شد زنانی که در سه ماهه سوم بارداری خود در معرض ذرات معلق در هوا بودند، دو برابر بیشتر احتمال به دنیا آوردن فرزند مبتلا به اوتیسم را داشتند.
مواجهه با آلودگی هوا همچنین ممکن است بر رشد ریه تأثیر بگذارد و در بعضی موارد باعث زایمان زودرس با مشکلات تنفسی طولانی‌مدت مانند آسم و آلرژی شود. علاوه بر این، مطالعات نشان داده‌اند که آلودگی هوا می‌تواند نرخ باروری را کاهش دهد و با سقط جنین نیز مرتبط باشد.
عوامل موثر بر آلودگی هوا برای مادر باردار
تأثیرات آلودگی هوا به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
- میزان آلودگی و نوع آلاینده
- مدت زمان تماس با آن
- قرار گرفتن افراد در معرض آلودگی
تحقیقات نشان می‌دهد افرادی که در معرض این آلودگی‌ها هستند، مخصوصا گروه‌های آسیب پذیرتر مانند کودکان در دوران رشد و افراد مبتلا به ناهنجاری‌های مادرزادی، بیشتر به خطر ابتلا به بیماری‌ها و اختلالات مرتبط با آلودگی هوا مواجه هستند.
والدین با درآمد کم یا از اقلیت‌های جمعیتی که عوامل خطر زیادی مثل کمبود دسترسی به غذای سالم یا مراقبت‌های بارداری را تجربه می‌کنند، ممکن است با تاثیر آلودگی هوا بر بارداری به طور شدید روبرو شوند. یادتان باشد آلودگی هوا می‌تواند از منابع مختلفی ناشی شود، از جمله:
- آلودگی هوای بیرونی
- آلودگی محیط داخلی از منابع مختلف مانند دودهای آتش، مواد شیمیایی خطرناک، و آلرژن‌های مختلف مانند کپک.
موثرترین راهکارهای کنترل آلودگی هوا
اگرچه آلودگی هوا برای مادران باردار خارج از کنترل است، اما با رعایت نکات زیر می‌توان میزان تماس با آلاینده‌ها را کاهش داد. مادران نباید نگران آلودگی هوا باشند، بلکه بهتر است در صورت زندگی در شهر‌های بزرگ به هشدار‌های مراکز مختص به کیفیت هوا توجه کنند و اقدامات لازم را در صورت نیاز انجام دهند. در همین راستا می‌توانید به این نکات زیر هم توجه ویژه داشته باشید:
- در روزهای آلوده، اصلا از خانه خارج نشوید.
- اگر باید بروید، ماسک مناسب استفاده کنید و از پیاده‌روی خودداری نمایید.
- مصرف شیر می‌تواند به دفع مواد سنگین در ریه کمک کند.
- استفاده از هواساز یا بخور سرد آلودگی داخل خانه را کاهش می‌دهد.
- ورزش شدید را در روزهای آلوده انجام ندهید.
- در صورت ناراحتی‌های شدید در تنفس حتما به پزشک مراجعه کنید.
خرید دستگاه‌های تصفیه دود برای کاهش تاثیر آلودگی هوا بر بارداری
استفاده از دستگاه‌های تصفیه دود برای کاهش آلودگی هوا و تاثیرات آن برای مادران باردار بسیار اهمیت دارد. این دستگاه‌ها با حذف ذرات معلق و آلودگی‌های مختلف از هوا، می‌توانند به بهبود کیفیت هوای اطراف و ارتقا راحتی تنفس، سلامتی مادر و جنین در معرض آلودگی هوای شهری و صنعتی کمک کنند.
بارداری به خودی خود دوران پیچیده‌ای است و هر گونه مسئله‌ای که باعث ایجاد استرس و نگرانی در مادر شود می‌تواند تأثیرات منفی بر روند زایمان و سلامت جنین داشته باشد. بنابراین استفاده از این دستگاه‌ها به عنوان یک راهکار کارآمد و پیشگیرانه برای کاهش تاثیر آلودگی هوا بر بارداری مورد توجه است. زیرا می‌تواند به مادران باردار کمک کند تا در معرض آلودگی هوا کمتری قرار بگیرند و از سلامت خود و جنینشان مطمئن شوند. بنابراین تهیه و نصب این دستگاه‌ها در کارخانه‌ها، رستوران‌ها و فست‌فودها بسیار ضروری و اساسی به نظر می‌رسد.
کلام آخر
در این فرصت سعی کردیم شما را با تاثیرات آلودگی هوا بر مادران باردار آشنا کنیم. کارشناسان تصفیه دود پاک زیست (شادتکس) پیشنهاد می‌کنند برای همراهی با این افراد کاهش میزان آلودگی هوا در سطح شهر از دستگاه‌های تصفیه دود و بو استفاده کنید. این کار باعث می‌شود علاوه بر تاثیر روی مقدار آلودگی هوا، نقش شهروندی خودمان را هم به خوبی ایفا کنیم.