آلودگی هوا به یک چالش بزرگ در جوامع مدرن تبدیل شده و به صورت وسیعی تأثیرات منفی بر سلامت افراد دارد. در این میان، کودکان و سالمندان به دلیل ضعف سیستم ایمنی بدن خود از آسیبپذیرترین گروهها هستند. عوارض آلودگی هوا برای سالمندان و کودکان شامل افزایش خطر ابتلا به بیماریهای تنفسی مانند آسم و عفونتهای ریوی، افزایش خطر ایجاد بیماریهای قلبی – عروقی مانند سکته قلبی و سکته مغزی، تحریک عملکرد سیستم عصبی مرکزی و خطر بروز مشکلات سلامت مانند بیماریهای روانی و آلزایمر است؛ بنابراین، بررسی و آشنایی بیشتر با مضرات آلودگی هوا روی کودکان و سالمندان ضروری است تا بتوانیم اقدامات لازم را برای حفظ سلامت و کاهش این خطرات اتخاذ کنیم.
بررسی بیشتر: چرا آلودگی هوا بد است؟
شاخص آلودگی هوا برای کودکان و سالمندان
آلودگی هوا اثرات مخرب زیادی بر روی سلامتی کودکان و سالمندان دارد. شاخصهای گوناگونی در نظر گرفته میشود که نشان دهنده آسیبپذیری ردههای سنی مختلف است. در زیر برخی از این شاخصها و اثرات آلودگی هوا بر کودکان و سالمندان را بررسی میکنیم:
1. بیماریهای تنفسی: آلودگی هوا باعث افزایش بیماریهای تنفسی میشود، از جمله برونشیت، آسم، عفونتهای تنفسی و آلرژیها. این بیماریها به خصوص در صورت تماس مستقیم با آلایندههای هوا، مانند ذرات معلق، بیشتر میشوند.
2. اثرات عملکرد تحصیلی: آلودگی هوا میتواند تاثیر نامطلوبی بر عملکرد تحصیلی کودکان داشته باشد. تحقیقات نشان داده است که آلودگی هوا با افزایش میزان غلظت ذرات معلق سرب و آرسنیک در هوا با کاهش تمرکز و توجه در کودکان همراه است.
3. بیماریهای قلبی-عروقی: آلودگی هوا میتواند خطر ابتلا به بیماریهای قلبی-عروقی را در سالمندان افزایش دهد. انواع ذرات معلق میتوانند باعث فشار خون بالا، اختناق شریانها و افزایش خطر ابتلا به سکته قلبی و عروقی شوند.
4. اختلالات اگزکرینی: آلودگی هوا ممکن است تاثیر مستقیمی بر رشد و عملکرد اگزکرینی کودکان داشته باشد. در این مورد، درصد بالایی از موارد ابتلا به دیابت نوع 2 در کودکانی که در محیطهای پرآلوده به هوا زندگی میکنند مشاهده شده است.
5. بروز علائم تنفسی: بدترین عوارض آلودگی هوا برای کودکان و سالمندان با تنفس کردن هوای آلوده بیشتر میشود و ممکن است آنها تنفس سختتری داشته باشند. شاخص هوای آلوده نشاندهنده این مسئله است و ممکن است منجر به علائمی مانند سرفه، اسهال، اشکال در تنفس و تنگی نفس شوند.
در نتیجه، آلودگی هوا باعث آسیب به سلامتی کودکان و سالمندان میشود و لازم است تدابیر مناسبی برای کاهش این آلودگی اتخاذ شود.
شاخص آلودگی بالای 400 چه معنایی دارد؟
شاخص آلودگی هوا معیاری است که برای اندازهگیری کیفیت هوای محیط استفاده میشود. یکی از مهمترین شاخصهای آلودگی هوا PM2.5 است که به ناشی از ذرات ریزی است که حجم کمتر از 2.5 میکرومتر دارند و به راحتی به ریهها نفوذ کرده و از طریق بینی و دهان وارد بدن میشوند.
عوامل دیگری نیز میتوانند به شاخص آلودگی هوا اضافه شوند تا کیفیت هوا را تعیین کنند، مانند گازهای نیتروژن اکسید، غلظت یونهای دیاکسید و رادیونوکلیدهای اشعهزای پراکنده از جمله مواد آلی و غیرآلی. شاخص AQI یا شاخص کیفیت هوا نیز بر اساس آلایندههای مختلف استانداردسازی شده و از عدد 0 تا 500 ارزیابی میشود. اعداد بالاتر بیانگر کیفیت هوای بدتر هستند و حتما برای افراد مستعد خطرناک خواهند بود.
خطرناک بودن شاخص آلودگی هوا متأثر از عمده عناصر هواشناسی است و با توجه به میزان آلودگی فعلی و شرایط جوی توضیح داده میشود. در شرایطی مانند طوفانهای شنی، آلودگی هوا به شدت افزایش مییابد و برای افرادی که مشکل تنفسی یا قلبی دارند، بسیار خطرناک است. در صورت وجود شرایط ناگواری هوا مانند آلودگی و دود در ساعات بیشتر روز، توصیه میشود سفرهای غیرضروری را به تعویق بیندازید و در صورت لزوم از بهترین ماسکهای تنفسی استفاده کنید.
بررسی بیشتر: تحقیق در مورد آلودگی هوا و محیط زیست
به طور کلی، مهمترین عوارض آلودگی هوا به عواملی مانند نوع منطقه، انتقال و توزیع تمرکز آلودگی، فعالیتهای صنعتی و ترافیک در هر منطقه، میزان تولید دیاکسیدکربن و ذرات معلق و نیتروژن اکسید، شدت حرارت و نور آفتاب، شرایط اقلیمی و ساعات روز نیز بستگی دارد. آلودگی هوا شدید به کیفیت زندگی انسانها و محیط زیست ضربه میزند و برای جامعه فوقالعاده خطرناک است.
راهکار پیشگیری از عوارض آلودگی هوا برای کودکان و سالمندان
همانطور که گفتیم عوارض ناشی از آلودگی هوا برای کودکان و سالمندان بسیار خطرناک است و میتواند به مشکلات تنفسی، بیماریهای قلبی، مشکلات ایمنی و سایر مشکلات سلامتی منجر شود. برای پیشگیری از این برای گروههای حساس، راهکارهای زیر را میتوان اتخاذ کرد:
1. محدود کردن فعالیتهای فیزیکی در فضای باز: کودکان و سالمندان باید فعالیتهای فیزیکی خود را محدود کنند و در فضای باز فعالیت کمتری داشته باشند. در مواقعی که آلودگی هوا بسیار بالا است، توصیه میشود از حضور در فضای باز خودداری کنند.
2. استفاده از ماسک تنفسی: استفاده از ماسک تنفسی میتواند به کاهش تماس مستقیم با ذرات آلوده در هوا کمک کند.
3. نظارت بر کیفیت هوا: کودکان و سالمندان باید به کیفیت هوا در منطقه خود توجه کنند و در صورت آلودگی بالا، فعالیت خود را به تاخیر بیندازند. در صورت نیاز از محافظتهای لازم مانند استفاده از دستگاه تصفیه کننده هوا استفاده کنند.
4. حفظ بهداشت شخصی: مراقبت از بهداشت شخصی مانند شستن دستها، استفاده از ماسک تنفسی و عدم تماس با وسایل عمومی آلوده مهم است.
5. استفاده از تصفیه هوای خانگی: در صورت آلوده بودن هوا در داخل ساختمانها، استفاده از دستگاه تهویه مناسب و استفاده از فیلترهای هوا تصفیه کننده میتواند به کاهش تماس با ذرات آلوده کمک کند.
6. راهنماییهایی مربوط به انواع عوارض آلودگی هوا: باید کودکان و سالمندان را آموزش داد تا در مورد خطرات آلودگی هوا و نحوه مراقبت از سلامت خود آگاهی داشته باشند. اطلاعات مناسبی برای این گروهها در مورد فاکتورهای آلودگی هوا و راهکارهای پیشگیری میتواند خطرات را کاهش دهد.
بررسی بیشتر: تاثیر آلودگی هوا بر بارداری چیست؟
توصیههای تغذیهای برای کاهش عوارض آلودگی هوا
دکتر منصور رضائی در مصاحبهای با پايگاه خبری تحليلی فرارو تاکید دارد که مصرف ماهیهای حاوی اسیدهای چرب امگا 3 و پروتئین، منیزیم، روی، سلنیوم، آهن و ید میتواند به کاهش تنگی نفس و اثرات ضد التهابی کمک کند. او پیشنهاد میدهد که ماهی را به سبکی خفیف سرخ کنید و بهتر است آن را به صورت بخارپز، آبپز یا تنوری طبخ کنید. همچنین، افزودن انواع چاشنیها مانند آب لیمو و آب نارنج به ماهی بخارپز، تنوری یا آب پز میتواند طعم و مزه آن را بهبود بخشد.
به گفته دکتر منصور رضائی، برای کاهش تاثیر آلودگی هوا بر مغز انسان مصرف چای سبز هم مهم است. این چای با مقدار قابل توجه آنتیاکسیدان میتواند به تقویت سیستم ایمنی بدن در برابر بیماریهای مختلف، به ویژه بیماریهای فصلی مانند سرماخوردگی، آنفلوآنزا، اسهال و استفراغ در فصل تابستان و حساسیتهای فصل پاییز و الودگیها کمک کند. او همچنین توصیه کرد که هر روز حداقل دو لیوان شیر و مواد لبنی کم چرب مصرف شود تا اثرات آلودگی هوا بر بدن و دستگاه گوارش کاهش یابد. او همچنین افزود که در صورت مصرف بیش از حد، چای سبز ممکن است خطرناک باشد و باید مراقبت کرد.
کلام آخر
با وجه به درگیری ما با آلودگی هوا در روزهای اخیر، مهم است که به عنوان یک شهروند متعهد در کاهش عوارض آلودگی هوا نقش داشته باشیم. گروه متخصصان تصفیه دود پاک زیست (شادتکس) خرید تصفیه دود صنعتی و خانگی را یکی از راه حلهای مؤثر در این زمینه میداند. به همین دلیل با فروش این نوع تجهیزات سعی دارد تا بخشی از تعهدات خود در مورد اهمیت هوای پاک و کاهش مضرات آلودگی هوا را اجرایی نماید.
سوالات متداول
- بیماری های مرتبط با آلودگی هوا کدامند؟
بیماری های قلبی، سردرد، بیماریهای تنفسی و غیره علائم مسمومیت آلودگی هوا هستند.
- علائم مشترک آلودگی هوا با برخی بیماریها چیست؟
خستگی، سوزش چشم، ضعف و بیحالی، آبریزش بینی، سرفه خشک، سوزش گلو و غیره از جمله
علائم مسمومیت آلودگی هوا هستند.
- روش های پیشگیری از مضرات آلودگی هوا چیست؟
ماندن در خانه، خرید بهترین ماسک تنفسی، تصفیه هوای خانگی از جمله راهکارهای کاهش عوارض آلودگی هوا است.