با گرم‌تر و شلوغ‌تر شدن جهان، موتورهای ما همچنان به تولید آلاینده‌های کثیف ادامه می‌دهند و نیمی از جهان به سوخت‌ها یا فناوری‌های پاک (مانند اجاق‌ها، لامپ‌ها) دسترسی ندارند. ما در حال حاضر هوای آلوده‌ای را تنفس می‌کنیم که هر ساله 7 میلیون نفر را می‌کشد. در نتیجه اثرات آلودگی هوا برای سلامتی جدی است. جالب است بدانید که یک سوم مرگ و میر ناشی از سکته مغزی، سرطان ریه و بیماری قلبی به دلیل آلودگی هوا است. این وضعیت تأثیری معادل اثرات کشیدن تنباکو دارد و بسیار بیشتر از تأثیر خوردن نمک بیش از حد است. با این تفاسیر، مشخص است که چرا آلودگی هوا بد است. اما برای درک بهتر این مسئله پیشنهاد می‌کنیم با کارشناسان تصفیه دود پاک زیست (شادتکس) همراه باشید تا نکات دیگری را مد نظر قرار دهیم.
اثرات مه دود و دوده
این دو نوع شایع آلودگی هوا هستند. مه دود (گاها به عنوان ازن سطح زمین هم شناخته شده) زمانی رخ می‌دهد که انتشارات ناشی از احتراق سوخت‌های فسیلی در برخورد با نور خورشید واکنش نشان دهند. دوده (نوعی ذرات معلق) از ذرات ریز مواد شیمیایی، خاک، دود، گرد و غبار یا مواد حساسیت‌زا تشکیل شده است که در هوا حمل می‌شوند. منابع مه دود و دوده مشابه هستند. هر دو از ماشین‌ها و کامیون‌ها، کارخانه‌ها، نیروگاه‌ها، زباله‌سوزها، موتورها، به طور کلی هر چیزی که سوخت‌های فسیلی مانند زغال‌سنگ، بنزین یا گاز طبیعی را می‌سوزاند، می‌آیند.
دود می‌تواند چشم‌ها و گلو را تحریک کند و همچنین به ریه‌ها، به ویژه به ریه‌های کودکان، سالمندان و افرادی که در فضای باز کار یا ورزش می‌کنند، آسیب برساند. برای افرادی که بیماری آسم یا حتی آلرژی دارند حتی بدتر هم خواهد بود. این آلاینده‌های اضافی می‌توانند علائم آنها را تشدید کرده و حملات آسم را آغاز کنند. ریزترین ذرات معلق در هوا در دوده بسیار خطرناک‌تر هستند، زیرا می‌توانند در ریه‌ها و حتی جریان خون نفوذ کنند و وضعیت برونشیت را بدتر نمایند. حتی منجر به حمله قلبی و حتی تسریع مرگ شوند.
بررسی یک پژوهش
در سال 2020، گزارشی از دانشگاه هاروارد T.H. دانشکده بهداشت عمومی چان نشان داد که میزان مرگ و میر ناشی از کووید-19 در مناطقی که آلودگی ذرات معلق بیشتری دارند، بیشتر از مناطقی است که اندکی کمتر هستند. این بررسی نشان دهنده ارتباط بین مرگ و میر ویروس و قرار گرفتن طولانی مدت در معرض آلودگی هوا است.
این یافته‌ها علاوه بر اینکه نشان می‌دهد چرا آلودگی هوا بد است، همچنین یک موضوع مهم عدالت زیست محیطی را روشن می‌کند. از آنجایی که تأسیسات آلاینده و بزرگراه‌ها همیشه در طول تاریخ در جوامع کم‌درآمد یا محله‌های سطح متوسط و حتی در کنار آنها قرار دارند، اثرات منفی آلودگی همواره به طور نامتناسبی توسط بدن ساکنان جذب شده و اثرات آن در این جوامع تجربه شده است.
آلاینده‌های خطرناک هوا
تعدادی از آلاینده‌های هوا، خطرات بسیار جدی برای سلامتی دارند و گاها حتی در مقادیر کم هم می‌توانند کشنده باشند. برخی از رایج‌ترین آنها جیوه، سرب، دیوکسین‌ها و بنزن هستند. اینها همچنین اغلب در حین احتراق گاز یا زغال سنگ، سوزاندن، یا استفاده از بنزین منتشر می‌شوند. بنزن که توسط EPA به عنوان یک ماده سرطان‌زا طبقه بندی شده است. پس می‌تواند در کوتاه مدت باعث تحریک چشم، پوست و ریه و در طولانی مدت اختلالات خونی شود.
دیوکسین‌ها که بیشتر در غذا یافت می‌شوند، اما به مقدار کم در هوا نیز وجود دارند. این ماده هم از مواد سرطان‌زا است و می‌تواند در کوتاه مدت بر کبد تأثیر بگذارد. ضمنا به سیستم ایمنی، عصبی، غدد درون ریز و همچنین عملکرد تولید مثل آسیب برساند. جیوه به سیستم عصبی مرکزی حمله می‌کند. در مقادیر زیاد، سرب می‌تواند به مغز و کلیه‌های کودکان آسیب برساند. حتی حداقل قرار گرفتن در معرض آن هم می‌تواند بر ضریب هوشی و توانایی یادگیری کودکان تأثیر بگذارد.
دسته دیگری از ترکیبات سمی، هیدروکربن‌های آروماتیک چند حلقه‌ای (PAHs)، دود اگزوز ماشین و دود ناشی از آتش سوزی هستند. در مقادیر زیاد، آنها با تحریک چشم و ریه، مشکلات خون و کبد و حتی سرطان مرتبط هستند. در یک مطالعه، فرزندان مادرانی که در دوران بارداری در معرض PAHs قرار گرفتند، سرعت پردازش مغز کندتر و علائم بارزتر ADHD را نشان دادند.
چگونه از سلامت خود محافظت کنیم؟
حالا می‌دانید چرا آلودگی هوا بد است. پس وقتی در اخبار می‌بینید یا در گزارش هواشناسی می‌شنوید که سطح آلودگی بالا است، زمان بیرون رفتن کودکان یا بازی آنها خارج از خانه را محدود کنید. به طور کلی، سطح ازن در هنگام صبح کمتر است.
اگر بیرون ورزش می‌کنید، تا جایی که می‌توانید از جاده‌های پر ترافیک فاصله بگیرید. سپس لباس‌های خود را درآورده و بشویید تا ذرات ریز از بین بروند. خوب است خودتان هم سریعا دوش بگیرید. به یاد داشته باشید که ممکن است هوا صاف به نظر برسد، اما این بدان معنا نیست که بدون آلودگی است. از ابزارهایی مانند بهترین سایت الودگی هوا برای دریافت آخرین شرایط استفاده کنید. اگر کیفیت هوا بد است، با پنجره‌های بسته در داخل خانه بمانید.
ضمنا اگر در منطقه‌ای زندگی یا کار می‌کنید که با آتش در ارتباط است، تا جایی که می‌توانید از دود مضر دوری کنید. در نظر داشته باشید که تعداد مناسبی ماسک را برای پوشیدن در شرایط نامناسب نگه دارید. ایده‌آل‌ترین ماسک‌ها برای ذرات دود دارای برچسب NIOSH (که مخفف مؤسسه ملی ایمنی و بهداشت شغلی است) و N95 یا P100 هستند که روی آنها چاپ می‌شود.
یادتان باشد که اگر از تهویه مطبوع استفاده می‌کنید (در حالی که شرایط آلودگی هوای بیرون نامناسب است)، از تنظیمات چرخش برای محدود کردن میزان هوای آلوده داخل هم استفاده کنید.
کلام آخر
در این متن سعی کردیم با چرایی مضر بودن آلودگی هوا آشنا شویم. همان‌طور که ملاحظه کردید خطراتی که این وضعیت برای سلامتی همه انسان‌ها (از کودکان تا سالمندان) ایجاد می‌کند، باعث شده تا سؤال مهم چرا آلودگی هوا بد است در ذهن ما شکل بگیرد. توصیه کارشناسان تصفیه دود پاک زیست این است که حتما نکات مراقبتی را در نظر داشته باشید تا بخش مهمی از سلامت خود را محفوظ نگه دارید.