تنگی نفس قلبی و ریوی دو عارضه جسمانی هستند که مشکلات تنفسی ایجاد می‌کنند. اما از جهات مختلفی در بدن ظاهر می‌شوند. تنگی نفس قلبی معمولا ناشی از مشکلات در عضله قلب است و با فعالیت بدنی یا استرس شدید بیشتر می‌شود. در حالی که تنگی نفس ریوی بیشتر به خلل در سیستم تنفسی، مانند آستانه هوایی خروجی یا آب‌سیاهی ربط دارد. آلودگی هوا می‌تواند بر هر دو بیماری تأثیر داشته باشد. زیرا ذرات معلق و آلاینده‌های هوا می‌توانند عوارض منفی بر سلامت ریه‌ها و قلب داشته باشند. با متخصصان تصفیه دود پاک زیست (شادتکس) همراه باشید تا تفاوت تنگی نفس قلبی و ریوی را بیشتر بررسی کنیم.
پیشنهاد مطالعه: دلایل خرید دستگاه تصفیه هوا برای کلاس
تنگی نفش ریوی چیست؟
تنگی نفس (که به عنوان دیس‌پنه نیز شناخته می‌شود)، در واقع احساس سختی در نفس کشیدن است و می‌تواند به دلایل مختلف ریوی و غیرریوی بروز کند. در زمینه دلایل ریوی، این حالت معمولا به وجود مشکلاتی در ریه‌ها یا ساختارهای مرتبط با آن‌ها مربوط می‌شود.
یکی از علل رایج تنگی نفس، بیماری انسدادی ریه مانند آسم و بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD) است که موجب تنگی و انسداد مجاری هوایی می‌گردد. برونکواسپاسم که انقباض عضلات برونش‌هاست، نیز می‌تواند منجر به تنگی نفس شود. آمبولی ریوی که ناشی از انسداد یکی از شریان‌های ریه به دلیل لخته خون است، یکی دیگر از شرایط حاد بوده که می‌تواند به تنگی نفس منجر شود.
عفونت‌های ریوی مانند برونشیت و ذات‌الریه به دلیل التهاب و تجمع مایع در ریه‌ها می‌توانند احساس تنگی نفس را ایجاد نمایند. همچنین، بیماری‌های ساختاری مانند پنوموتوراکس (وجود هوا در حفره پلور) و تامپوناد قلبی می‌توانند به داشتن تنگی نفس منجر شوند. شرایطی مانند فشار خون ریوی که در آن فشار در شریان‌های ریه افزایش می‌یابد و ادم ریوی، که در آن مایع در ریه‌ها جمع می‌شود، از دیگر مشکلات جدی محسوب می‌شوند.
کروپ (که التهاب حنجره و نای است)، به ویژه در کودکان می‌تواند موجب تنگی نفس شود. همچنین، بیماری‌های دیگر نظیر پلوریت، سرطان ریه، و سارکوئیدوز نیز می‌توانند بر عملکرد ریه‌ها تأثیرگذار باشند و به تنگی نفس منجر شوند. در نهایت، تشخیص و درمان به موقع می‌تواند از بروز عوارض جدی این شرایط جلوگیری کند.
پیشنهاد مطالعه: تاثیر آلودگی هوا بر استرس و اضطراب
تنگی نفس قلبی چیست؟
برای درک تفاوت تنگی نفس قلبی و ریوی، به یاد داشته باشید که تنگی نفس قلبی به وضعیتی اشاره دارد که در آن فرد دچار احساس کمبود هوا یا مشکل در تنفس می‌شود. اما این مشکل به دلیل اختلالات قلبی ایجاد می‌گردد. در واقع، تنگی نفس می‌تواند ناشی از نارسایی قلبی، بیماری‌های عروق کرونر و مشکلات دیگر قلبی باشد. برخی از علل تنگی نفس قلبی عبارتند از:
| نارسایی قلبی | قلب نتواند به طور مؤثر خون را پمپ کند و نتیجه آن تجمع مایعات در ریه‌ها است. |
| بیماری عروقی کرونر | انسداد رگ‌های خونی که به قلب خون رسانی می‌کنند می‌تواند به عدم جریان مناسب خون منجر شود. |
| آریتمی (اختلال در ریتم قلب) | این می‌تواند بر توانایی قلب برای پمپ خون تأثیر گذارد. |
| بیماری‌های دریچه‌ای قلب | مشکلات در دریچه‌های قلب می‌توانند جریان خون را مختل کرده و منجر به تنگی نفس شوند. |
تنگی نفس قلبی ممکن است با علائم دیگری مانند درد قفسه سینه، خستگی، ورم در پاها یا مچ‌ها و تپش قلب همراه باشد. در صورت بروز این علائم، مراجعه به پزشک بسیار مهم است تا علت دقیق تشخیص داده شود و درمان مناسب انجام گردد.
پیشنهاد مطالعه: آلودگی هوای محیط کار چقدر خطرناک است؟
تفاوت تنگی نفس قلبی و ریوی با تنگی نفس ناشی از اعصاب
تنگی نفس ناشی از اعصاب، به عنوان یک عارضه فیزیولوژیک شناخته می‌شود. این واقعه ممکن است بدون دلیل فیزیکی خاصی رخ دهد و به عوامل روانی یا احساسی مربوط باشد. برخی افراد ممکن است در وضعیت‌های استرس‌زا یا اضطرابی، حوادث ترسناک یا حتی بدرد ناشی از اضطراب تنگی نفس احساس کنند. این نوع تنگی نفس معمولا به رفع استرس، اضطراب و یا به وسایل آرام‌بخش پاسخ مثبتی نشان می‌دهد. بعد از بررسی تفاوت تنگی نفس قلبی و ریوی، در صورت تجربه تنگی نفس ناشی از اعصاب، مشورت با پزشک یا متخصص روانشناس به منظور ارزیابی و درمان می‌تواند مفید باشد.
تفاوت تنگی نفس قلبی و ریوی چیست؟
سرعت بروز تنگی نفس حاد می‌تواند به تشخیص تفاوت بین تنگی نفس ناشی از مشکلات قلبی و ریوی کمک کند. شروع ناگهانی تنگی نفس معمولا نشانه‌ای از پنوموتوراکس (وجود هوا در فضای بین ریه و دیواره قفسه سینه که مانع از گسترش کامل ریه‌ها می‌شود) اس. این مورد بیشتر در بیماران جوان مشاهده می‌شود یا ممکن است به دلیل آمبولی ریه (به ویژه در بیمارانی که تحرک کمتری دارند) باشد. در مقابل، تنگی نفس تدریجی می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله عفونت ریوی، آسم، ادم ریوی یا اختلالات عصبی و عضلانی مربوط باشد.
پیشنهاد مطالعه: چرا آلودگی هوا بد است؟
یک رادیوگرافی قفسه سینه می‌تواند به تعیین علت تنگی نفس حاد کمک کرده و شرایطی مانند پنوموتوراکس، ارتشاح و ادم را نیز نشان دهد. آمبولی ریه معمولا با تشدید ناگهانی تنگی نفس، افزایش تهویه و کاهش PaCO2 همراه است. رادیوگرافی قفسه سینه می‌تواند به تشخیص آمبولی ریه کمک کرده و این تشخیص معمولا با سی تی اسکن مارپیچ قفسه سینه تأیید می‌شود.
تشخیص پنومونی (تنگی نفس قلبی) از تنگی نفس ریوی می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. در این موقعیت، شستشوی برونش آلوئولار و شناسایی ارگانیسم‌های عفونی ممکن است برای تمایز بین این دو وضعیت ضروری باشد. همچنین، سطح پپتید ناتریورتیک مغز (BNP) در صورت اختلال عملکرد بخش چپ قلب افزایش می‌یابد، در حالی که این سطح در بیماری‌های ریوی معمولاً طبیعی است.
و در آخر؛ تاثیر آلودگی هوا بر تنگی نفس
با توجه به تفاوت تنگی نفس قلبی و ریوی، نمی‌توان تاثیر آلودگی هوا به عنوان یکی از عوامل محیطی مهم را کتمان کرد. در بیماران قلبی، ذرات معلق و گازهای آلاینده می‌توانند وضعیت عروق خونی را تشدید کرده و عملکرد قلب را تحت فشار قرار دهند، که در نتیجه به تنگی نفس منجر می‌شود. در بیماران ریوی، آلودگی هوا می‌تواند التهاب ریه‌ها و تشدید بیماری‌هایی مانند آسم و COPD (بیماری مزمن انسدادی ریه) را به دنبال داشته باشد و تنفس را سخت‌تر کند. با خرید دستگاه تصفیه دود و بو می‌توانید تا حدود زیادی این موارد را کنترل کنید.