آلودگی هوای خانگی به دلیل استفاده از سوخت‌ها و تجهیزاتی که کارایی کمی دارند و باعث آلایندگی هستند، به وجود می‌آید. این آلودگی شامل گونه‌های گسترده‌ای از مواد مضر برای سلامتی است. از جمله ذرات کوچک که می‌توانند به عمق ریه‌ها نفوذ کنند و به جریان خون در آیند. در محیط‌هایی با تهویه ناکافی، میزان ذرات ریز در دود داخلی می‌تواند تا 100 برابر بالاتر از سطوح پذیرفته شده باشد. این مسئله به ویژه برای زنان و کودکان (که بیشترین مدت را در اطراف منابع حرارتی داخل خانه مانند اجاق خانگی می‌گذرانند)، خطرناک‌تر است.
بیشتر بخوانید: رفع آلودگی هوای داخل ساختمان + دلایل
اهمیت آلودگی هوای خانگی و رفع آن
سازمان بهداشت جهانی (WHO) راهنمایی مناسبی را برای بهبود کیفیت هوای داخلی ساختمان‌ها، به خصوص در مورد سوخت‌ها و اجاق‌های مورد استفاده برای پخت و پز، ارائه کرده است. این راهنمایی شامل دستورالعمل‌هایی است که بر اساس شواهد عملی برای بهبود کیفیت هوا در محیط‌های داخلی طراحی شده‌اند. این دستورالعمل‌ها به تمیزی و پاکیزگی سوخت‌ها در زمان استفاده اهمیت می‌دهند. از جمله عدم استفاده از نفت سفید و توصیه به دوری از زغال سنگ خام را هم مد نظر دارد.
عملکرد سوخت‌ها و فناوری‌ها را در قالب اهداف انتشاری تعریف می‌کنند تا از سلامتی افراد محافظت شود. اهمیت توجه به تمام مصارف انرژی خانگی از جمله پخت و پز، گرمایش فضا و روشنایی، برای تضمین منافع سلامتی و زیست محیطی تأکید می‌شود. WHO انرژی‌هایی را که برای سلامتی در محل استفاده پاک هستند، تعریف می‌کند، از جمله:
- انرژی خورشیدی
- برق
- بیوگاز
- گاز مایع (LPG)
- گاز طبیعی
- سوخت‌های الکلی
- اجاق‌های زیست توده‌ای
تخمین زده می‌شود که بدون سیاست‌های قوی، 2.1 میلیارد نفر در سال 2030 هنوز به انرژی‌های پاک و دوری از آلودگی هوای خانگی دسترسی نداشته باشند. این مساله به ویژه در جنوب صحرای آفریقا حاد است. جایی که رشد جمعیت از توسعه دسترسی به پخت و پز پاک جلوتر رفته و 923 میلیون نفر در سال 2020 نیاز به اقدامات فوری داشتند.
استراتژی‌های افزایش پذیرش انرژی پاک خانگی شامل سیاست‌های حمایت مالی برای خرید فناوری‌ها و سوخت‌های پاک‌تر، بهبود طراحی تهویه و مسکن، و کمپین‌های ارتباطی برای ترغیب به استفاده از انرژی پاک هستند.
بیشتر بخوانید: چگونه هوای خانه را تصفیه کنیم؟
تاثیرات آلودگی هوای خانگی بر سلامتی
هر سال، 3.2 میلیون نفر به دلیل بیماری‌هایی که از آلودگی هوای داخلی خانه‌ها نشئت می‌گیرند، جان خود را از دست می‌دهند. این آلودگی ناشی از احتراق ناکامل سوخت‌های جامد و نفت سفید است که برای پخت و پز مورد استفاده قرار می‌گیرند. ذرات معلق و سایر آلاینده‌های موجود در هوای داخلی خانه‌ها، راه‌های هوایی و ریه‌ها را التهاب انگیز می‌کنند. سیستم ایمنی را بهم می‌ریزند و ظرفیت حمل اکسیژن خون را کاهش می‌دهند.
از این 3.2 میلیون مورد مرگ ناشی از آلودگی هوای داخلی خانه‌ها:
بیماری قلبی ایسکمیک
32% مربوط به بیماری‌های قلبی ایسکمیک است. 12% از کل مرگ‌های ناشی از بیماری‌های قلبی ایسکمیک که سالانه بیش از یک میلیون مورد مرگ زودرس را شامل می‌شود، می‌تواند به آلودگی هوای داخلی خانه‌ها نسبت داده شود.
سکته مغزی با آلودگی هوای خانگی
23% ناشی از سکته مغزی است. تقریبا 12% از کل مرگ‌های ناشی از سکته مغزی را می‌توان به قرار گرفتن روزانه در معرض آلودگی هوای داخلی خانه‌ها، که از سوخت‌های جامد و نفت سفید برای پخت و پز استفاده می‌کنند، نسبت داد.
عفونت‌های دستگاه تنفسی تحتانی
21% از این مرگ‌ها به دلیل عفونت‌های دستگاه تنفسی تحتانی (LRI) است. قرار گرفتن در معرض آلودگی هوای خانگی تقریبا خطر ابتلا به LRI در دوران کودکی را دو برابر می‌کند و مسئول 44% از کل مرگ‌های ناشی از ذات الریه در کودکان کمتر از 5 سال است. همچنین، آلودگی هوای داخلی خانه‌ها خطر عفونت حاد تنفسی تحتانی در بزرگسالان را افزایش می‌دهد و عامل 22% از کل مرگ‌های بزرگسالان به دلیل ذات الریه است.
بیشتر بخوانید: عوارض آلودگی هوا برای کودکان و سالمندان
بیماری انسدادی مزمن ریه
19% از این مرگ‌ها مربوط به بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD) است. 23% از کل مرگ‌های ناشی از COPD در بزرگسالان در کشورهای با درآمد کم و متوسط به دلیل قرار گرفتن در معرض آلودگی هوای داخلی خانه‌ها است.
سرطان ریه
6% از این مرگ‌ها به دلیل سرطان ریه است. تقریبا 11% از مرگ‌های ناشی از سرطان ریه در بزرگسالان به دلیل قرار گرفتن در معرض مواد سرطان‌زا ناشی از آلودگی هوای داخلی خانه‌ها است. این هوا از نفت سفید یا سوخت‌های جامد مانند چوب، زغال سنگ یا زغال سنگ برای نیازهای انرژی خانگی استفاده می‌شود، تشکیل شده است.
آلودگی هوای داخلی خانه‌ها در سال 2019 منجر به از دست دادن 86 میلیون سال زندگی سالم شده است. این مسئله بیشترین تاثیر را بر زنان در کشورهای با درآمد کم و متوسط گذاشته است.
بیشتر بخوانید: تاثیر آلودگی هوا بر بارداری چیست؟
راهکارهای کنترل آلودگی هوای خانگی
برای کنترل آلودگی هوای داخلی خانه، بهترین راهکار خرید دستگاه تصفیه دود است. این دستگاها قادر به حذف ذرات معلق، آلاینده‌ها و بیماری‌هایی که از طریق هوا منتقل می‌شوند، هستند. توصیه می‌کنیم با کارشناسان ما در تماس باشید تا بهترین راهکار برای کاش آلودگی هوای خانگی را با انتخاب کاربردی‌ترین دستگاه دریافت کنید.
خرید دستگاه تصفیه دود برای کاهش آلودگی هوای داخلی خانه مهم است به دلیل اینکه این دستگاها قادر به حذف ذرات ریز، آلاینده‌های مضر و میکروب‌ها از هوای داخلی هستند. این کار به بهبود کیفیت هوا و به تبع آن بهبود سلامتی افرادی که در آن محیط زندگی می‌کنند، منجر می‌شود.
کلام آخر
در مجموع، اثرات ترکیبی آلودگی هوای محیط خارجی و خانگی باعث شده تا سالانه با 6.7 میلیون مرگ زودرس روبرو شویم. به همین خاطر سازمان WHO دستورالعمل‌های مناسبی را برای کنترل این وضعیت پیشنهاد کرده است. مهم‌ترین این موارد گسترش استفاده از سوخت‌ها و فناوری‌های پاک برای کاهش آلودگی هوای خانه و حفظ سلامتی است. اینها شامل انرژی خورشیدی، الکتریسیته، بیوگاز، گاز مایع (LPG)، گاز طبیعی، سوخت های الکلی و همچنین اجاق های زیست توده است. متخصصان تصفیه دود پاک زیست (شادتکس) هم خرید تصفیه هوای اماکن مسکونی و عمومی را پیشنهاد می‌کنند.